O nas

Metody pracy dydaktyczno-wychowawczej przedszkola

Metody  pracy dydaktyczno-wychowawczej przedszkola

Skuteczna realizacja podstawy programowej wychowania przedszkolnego wymaga celowego i systematyczne  stosowanego sposobu kierowania pracą dzieci z wykorzystaniem różnego typu metod użytych ze świadomością ich zastosowania.. W dydaktyce ogólnej wyróżnia się kilka grup metod.) .Nauczyciele tak organizują  proces wychowawczo-dydaktyczny by dziecko  było podmiotem, głównym uczestnikiem, a nie widzem biernie przyjmującym gotową wiedzę od nauczyciela.  aby podczas zajęć,  zabaw  towarzyszyło mu  przeżywanie, radość z odkrywania i pokonywania trudności, radość z działania    i uzyskiwania osiągnięć.

Wiek przedszkolny to okres wzmożonej aktywności poznawczej, wyrażającej się silną potrzebą intelektualnych wrażeń, dużym napięciem emocjonalnym, potrzebą działania jako narzędziem służącym poznawaniu otaczającej rzeczywistości. Zadaniem przedszkola jest stwarzanie sytuacji,   w których dziecko znalazłoby źródło zaspokojenia potrzeb, rozbudzania zainteresowań, motywacji, aktywności.

W celu pobudzenia aktywności dziecka wysuwamy na czoło metody problemowego uczenia się, metody organizujące działanie dziecka, metody umożliwiające obserwację i odkrywanie. Metody aktywizujące pobudzają do działania, rozwijają pamięć i myślenie, wyzwalają aktywność., Dziecko jest aktywnym podmiotem zdobywającym wiedzę drogą własnych doświadczeń i poszukiwań,

Wszystkie stosowane metody pracy z dziećmi uwzględniają podstawową formę aktywności tj. zabawę.

Najczęściej stosowane w pracy przedszkola metody aktywizujące

Jedną z aktywizujących metod pracy z dzieckiem jest pedagogika zabawy i jej techniki polegające na integracji grupy, ośmieleniu i pozytywnym wzmocnieniu emocjonalnym. Zabawy relaksują, przynoszą wiele zadowolenia wszystkim jej uczestnikom oraz pomagają w skupieniu   i koncentracji uwagi. Spośród wielu zabaw stosowanych w pedagogice zabawy można wyodrębnić kilka grup:

-zabawy związane z organizacją sytuacji początkowych;

-zabawy rozluźniające;

-zabawy nastawione na poznanie odczuć i doświadczeń poszczególnych członków grupy;

-zabawy zbliżone charakterem do gier dydaktycznych;

-gry dyskusyjne;

-zabawy pozwalające na bardzo szybkie uzyskanie informacji zwrotnej przez prowadzącego;

-zabawy polegające na odgrywaniu ról; zabawy ułatwiające samoocenę

Pedagogika zabawy wybiera z repertuaru zabaw tradycyjnych, terapeutycznych tylko te, które spełniają określone zasady, a zwłaszcza: zapewniają dobrowolność uczestnictwa, uwzględniają wszystkie poziomy komunikowania, uznają pozytywne przeżycia jako wartość i unikają rywalizacji, posługują się różnorodnymi środkami wyrazu.

Metoda twórczego myślenia Burza Mózgów służy rozwiązywaniu problemów w sposób twórczy, rozwijaniu sprawności umysłowych oraz osobistych zainteresowań. Rozwija kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów, pobudza wyobraźnię. Metoda polega na podawaniu w krótkim czasie dużej liczby różnych skojarzeń, rozwiązań, które nasuwa wyobraźnia.

Metoda ma przebieg etapowy:

1.Wytwarzanie pomysłów- proces ten można inspirować poprzez stawianie pytań lub zagadnień skierowanych do całej grupy dzieci. Po zakończeniu wytwarzania pomysłów należy odczytać wszystkie propozycje w celu przypomnienia, niezależnie czy są one trafne czy nie.

2.Ocena i analiza zgłoszonych pomysłów- etap ten służy selekcji podanych pomysłów, analizie rozwiązań i wyborowi najlepszych rozwiązań.

3.Zastosowanie pomysłów, rozwiązań w praktyce.

Drama również należy do jednej z aktywizujących metod pracy z dziećmi. Istota tej metody jest odgrywanie przez dziecko różnych ról i rozwijanie w ten sposób wszystkich sfer osobowości. Improwizacja, inscenizacja, pomnik- rzeźba, stop klatka, żywe obrazy, ćwiczenia pantomimiczne-  to przykłady technik dramowych. Drama jest swoistym procesem badawczym, w którym biorący udział aktywizują zarówno umysł jak i emocje. Uczestnicy dramy myślą i czują jednocześnie. Drama powinna być zawsze skoncentrowana na dziecku, to znaczy, że wykorzystuje jego przeżycia, wyobraźnię, sposób mówienia, motywację i zainteresowania. Dziecko rozwiązuje problem dzięki uczestnictwu   w akcji dramatycznej. Grając rolę, podświadomie znajduje rozwiązanie danego problemu, ukazując swoje wnętrze. Dzieci, czyli uczestnicy dramy są jednocześnie aktorami (wchodzą w role, angażują się emocjonalnie w fikcję dramatyczna) i widzami (wychodzą z ról, oceniają zdarzenia fikcyjne, dyskutują na temat postawionych problemów). To świetny sposób na kształtowanie rozwoju emocjonalnego.

Inna aktywizującą metodą pracy z dziećmi jest metoda projektów, która opiera się na praktycznym działaniu dotyczącym realizacji pewnego zadania (projektu), zaproponowanego  i zaprojektowanego przez dzieci lub nauczyciela. Metoda projektu zakłada przeniesienie środka ciężkości kształcenia z wiedzy na umiejętności. Wiedza staje się nie celem samym w sobie, ale środkiem pomocniczym w kształtowaniu umiejętności. Praca metodą projektów polega na ukazaniu dzieciom współczesnego świata całościowo i zachęcanie do aktywnego uczestniczenia w nim.  Metoda pomaga w realizacji zadań podstawy programowej we wszystkich obszarach edukacyjnych, dzieci nabywają umiejętności przez działanie, odnajdują swoje miejsce w grupie rówieśniczej, budują swój system wartości.

Projekt można opracować na różne terminy realizacji: krótkotrwałe i długotrwałe.W scenariuszach do projektów nie można pominąć najważniejszej rzeczy: podziału zadań w grupie na zespoły, które pod czujnym okiem nauczyciela służącego radą próbują znaleźć odpowiedź na swój problem.

Nauczyciel ma wspomagać dziecko w jego wysiłkach, stwarzać takie warunki, aby nie hamować indywidualnego rozwoju dziecka. Pobudza rozwój dziecka przez właściwe ukierunkowanie jego aktywności, czyli stymulowanie rozwoju dziecka. Służy pomocą w budowaniu obrazu świata, podtrzymuje zapał poznawczy w zdobywaniu wiedzy o świecie. Nauczyciel nie rozwiązuje problemu za dzieci, nie daje gotowych odpowiedzi na pytania dzieci, ale w formie pytań pogłębia zaciekawienie tematem.

Pracując ta metodą rozwijamy u dzieci umiejętność współpracy w grupie, samorządność, obserwowanie rzeczywistości i ustosunkowywanie się do niej, myślenie twórcze, wdrażanie zdobytej wiedzy do praktycznego działania, rozwijamy samoocenę i osiąganie samodzielności. Metoda ta ma wybitne walory wychowawcze. Zalety jej polegają na integrowaniu zespołu, podejmowaniu różnych ról, aktywizowaniu wszystkich uczestników projektu, przejmowaniu odpowiedzialności na własne uczenie się, korzystanie z różnych źródeł informacji, planowaniu działań oraz prezentacji wytworów.

Twórcze metody aktywności ruchowej

Metoda gimnastyki twórczej (ekspresyjnej) R. Labana nazywana jest także metodą improwizacji ruchowej. Ważną rolę odgrywają tu inwencja twórcza ćwiczących, ich pomysłowość, fantazja, doświadczenie ruchowe. W metodzie tej posługujemy się różnymi formami ruchu, takimi jak: odkrywanie, naśladowanie, inscenizacja, pantomima, gimnastyka wykorzystująca ruch naturalny, ćwiczenia muzyczno- ruchowe, taniec, opowieść ruchowa itp. nauczyciel staję się współuczestnikiem  i współpartnerem zabaw. Metoda ruchowa ekspresji twórczej daje możliwość rozwijania się w zakresie między innymi: wyczucia własnego ciała, wyczucia przestrzeni, wyczucia ciężaru ciała (siły), doskonaleniu płynności ruchu, w zakresie kształtowania umiejętności współdziałania z partnerem lub grupą.

Sposobem aktywizacji ruchowej dzieci stały się elementy metody Kniessów. Metodę tę cechuje szeroko rozumiana ekspresja ruchowa i duża aktywność ćwiczących. Jest ona oparta na pozytywnej motywacji, co wiąże się z zasadą podmiotowego traktowego dzieci. Ćwicząca grupa odwzorowuje (naśladuje) ruchy nauczyciela, wszystkie utrzymane w rytmicznym tempie, przy rytmicznej muzyce. Dużą wagę przypisuje się przyborom- powinny być one stosowane dwustronni, tj. prawą i lewą ręką.

Metoda ruchu rozwijającego Veroniki Sherborne- jej celem jest, oprócz usprawniania ruchowego, osiągnięcie wewnętrznego spokoju, uświadomienie sobie własnej wartości, odprężenie i zrelaksowanie. Dochodzi się do tego stopniowo: poprzez poznanie samego siebie, własnego ciała, następnie przeniesienie poczucia własnego bezpieczeństwa na najbliższe otoczenie i wreszcie nawiązanie stosunków z innymi ludźmi. Metoda ta jest szczególnie przydatna w pracy z dziećmi nadpobudliwymi, agresywnymi, lękliwymi oraz w przypadkach głębszych zaburzeń rozwojowych. Warunkiem prowadzenia terapii jest zabawowa, radosna atmosfera, możliwość osiągania sukcesu w każdym ćwiczeniu i wspólna satysfakcja z pokonywania trudności.

Metoda opowieści ruchowej polega na tym, że nauczyciel przez odpowiedni dobór tematu wymyślonego przez siebie opowiadania, działa na wyobraźnię dziecka, skłaniając je do odtwarzania ruchem treści opowiadania, przedstawiania różnych sytuacji, zdarzeń, sposobów poruszania się zwierząt itp. opowiadanie musi opierać się na zasadach wszechstronności ruchu, stopniowaniu wysiłku i zmienności pracy mięśniowej. Można zaproponować tematykę opowiadania: zwiedzamy ZOO, jeden dzień z życia Smurfów itp.

Metoda K. Orffa wychodzi z założenia, iż ćwiczenie gimnastyczne należy rozwijać w ścisłej korelacji z kulturą rytmiczno- muzyczną oraz kulturą słowa. Głównym celem i zadaniem metody jest wyzwolenie u dzieci tendencji do samoekspresji i rozwijania inwencji twórczej (zwłaszcza z powiązania muzyki z ruchem). Zarówno muzyka jak i ruch oraz żywe słowo przenikają się wzajemnie, przy czym                          w konkretnych ćwiczeniach dominuje zwykle jeden z wymienionych elementów.

Kinezjologia edukacyjna P. Dennisona- zespół prostych ćwiczeń ruchowych stosowanych w celu zwiększenia umiejętności wszelkiego rodzaju uczenia się całym mózgiem, umożliwiającym dzieciom rozwinięcie ich potencjalnych możliwości zablokowanych w ciele; ćwiczenia stymulują pracę obu półkul mózgu, wpływają na współpracę miedzy płatami potylicznymi i czołowym mózgu oraz ćwiczenia te stabilizują emocje.

  W codziennej pracy wykorzystywane są również metody;

- dobrego startu- M Bogdanowicz

-dziecięcej matematyki –E. Gruszczyk- Kolczyńskiej

  - dar zabawy –Froebla

   - relaksacja, bajkoterapia, zabawy badawcze

Metody słowne- rozmowa, opowiadanie, zagadki, objaśnienia, instrukcje, uczenie się wierszy, piosenek

Metody oglądowe –oparte na obserwacji i pokazie (wycieczki, spacery, oglądanie ilustracji, naturalnych okazów itp., udostępnianie utworów literackich przykład osobisty nauczyciela jako wzór postępowania)

Metody czynne oparte na bezpośrednim działaniu dzieci takie jak:  metoda samodzielnych doświadczeń, metoda kierowania aktywnością dziecka, metoda zadań stawianych do wykonania, metoda ćwiczeń. Wszystkie te metody stosowane w zależności od potrzeb i możliwości powierzonym naszej opiece dzieciom służą wszechstronnemu rozwojowi dziecka, rozbudzają jego aktywność, wiarę we własne możliwości i umiejętności, budują poczucie własnej wartości