Czas, w którym dziecko pozostaje z nami w domu, nie chodzi do przedszkola,  można wykorzystać również lub przede wszystkim na to, aby stało się ono bardziej samodzielne. Niezależnie od tego czy jest to trzy-  czy już sześciolatek. Mamy więcej czasu, by poczekać zanim założy samo rano ubranie, pościeli łóżko, posprząta swój pokój czy włoży buty nim wyjdziemy na dwór. Dać im czas w tych  czynnościach, w których z powodu pośpiechu, są zazwyczaj wyręczane

Warto zachęcać dzieci do wykonywania w swoim tempie czynności samoobsługowych, ponieważ najpierw musimy ukształtować daną czynność, aby potem doprowadzić do odruchowego jej wykonywania; do nawyku, którego tylko w niewielkim stopniu zmuszeni będziemy kontrolować.

Jeśli zagłębimy się w umiejętnościach, które posiadać powinien przedszkolak na kolejnych etapach okazuje się, że już trzylatek sporo potrafi, czwarty rok życia to okres dalszego doskonalenia umiejętności samoobsługowych. U starszych  przedszkolaków należy kształtować poczucie odpowiedzialności za swoje zachowania, respektować zasady dobrego zachowania, czerpać radość ze zrealizowanego zadania. W tym artykule można przeczytać o tym co nasz przedszkolak już powinien robić i w jaki sposób pomóc mu by się tego nauczył. https://dzielnicarodzica.pl/samodzielny-przedszkolak/

 Bardzo dużo zależy od tego na ile dorosły pozwala dziecku na samodzielne, choć często niezdarne, powolne wykonywanie czynności, czy zachęca do radzenia sobie w sytuacjach życiowych, czy okazuje radość i zadowolenie, gdy się uda. Nie bójcie się pozwolić na małe dla nas a milowe dla dziecka kroki w samodzielność, odłączenie od mamy, "odcięcie pępowiny". Zobaczycie jakie dumne jest dziecko, że samo zrobiło, samo potrafiło, udało się pomimo brudnych rąk, zdartych kolan czy bałaganu w pokoju. Stań obok i patrz a czasem zamknij oczy i wstrzymaj oddech ale nie biegnij z poduszką by rzucić pod pupę gdy upada, z chustką antybakteryjną gdy wchodzi do piaskownicy. Wystarczy, że twoje dziecko wie, że jesteś i że pomożesz gdy przyjdzie i o tą pomoc poprosi.

Zadziwiające jest natomiast to, z czego niewielu z nas sobie zdaje sprawę,  jak sposób wykonywania czynności samoobsługowych i porządkowych przenosi się na czynności intelektualne czy szkolne. Dzieci, które marudzą, ociągają się, głośno krzyczą że, "nie chcą" i "nie będą" sprzątały czy same się ubierały, bałaganią okropnie podczas zabaw, psują zabawki, dopraszają się zawsze pomocy itp. przenoszą te nawyki na sytuacje zadaniowe: wolno wykonują zadania, zwlekają z ich rozpoczęciem, zrobią "bo muszą", mają bałagan na biurku, ciągle coś szukają, wykonują chaotyczne, niepotrzebne ruchy, zastygają w bezruchu, tracą z pola widzenia sens zadania, szukają pomocy i wsparcia w nauczycielu, rodzicu nawet przy niewielkim wysiłku. Warto więc wcześniej zatroszczyć się i kształtować  prawidłowe nawyki, które w późniejszym etapie kształcenia pomogą w nabywaniu wiedzy i nowych umiejętności. Oto lista najważniejszych zachowań nawykowych dla naszych przedszkolaków pamiętajmy, że podstawą nabywania umiejętności samoobsługowych jest rutyna czyli powtarzalność, by doprowadzić do nawyku:  

1. Samodzielnego rozbierania i ubierania się a także dbania o swoje ubrania
2. Właściwego zachowania się przy stole i kształtowanie dobrych manier przy jedzeniu
3. Właściwego zachowania się w toalecie
4. Bezkonfliktowego układania się do snu i radosnego budzenia się
5. Dbałości o to, aby rzeczy były na swoim miejscu
6. Poczucia obowiązku i odpowiedzialności
7. Nawyk pomagania innym
8. Szanowania czyjegoś wysiłku
9. Kończenia swoich działań przed rozpoczęciem następnych

I to co jest najważniejsze w kształtowaniu jakichkolwiek umiejętności u dzieci – modelowanie WŁASNYM PRZYKŁADEM. Jeśli my jako rodzice nie dbamy o porządek nie liczmy na to że nauczymy tego naszego przedszkolaka, jeśli jemy w pośpiechu, na stojąco i byleco nasze dziecko nie usiądzie do stołu i nie nauczy się jedzenia nożem i widelcem. Jeśli wstajemy narzekając i marudząc, dziecko będzie podobnie zaczynać dzień i najprawdopodobniej trwać w niepokoju i zdenerwowaniu. Na koniec bardzo ważne zasady jeśli chcemy osiągnąć sukces. Po pierwsze systematyczność i konsekwencja – bez tego nie da się przekształcić czynności samoobsługowych w nawyki, które są tak przez nas pożądane. Po drugie okazywanie zadowolenia z każdego przejawu samodzielności – nikt z nas nie potrafił od razu gotować wspaniałych dań, malować pięknych obrazów. Gdy dziecko będzie czuło wsparcie a dana czynność będzie kojarzyła się z czymś miłym – uwagą rodzica, pochwałą wsparciem będzie wykonywało je chętniej. Po trzecie i najważniejsze chyba dla każdego rodzica BYĆ CIERPLIWYM. Nie udało się to nic, uda się kolejnym razem, pod warunkiem że na kolejny raz pozwolimy.

Życzę cierpliwości i konsekwencji w tym dziwnym czasie.

Anna Guz psycholog przedszkolny

do indywidualnych konsultacji annag81@vp.pl